Ομιλία Λούκας Κατσέλη (απάντηση στο Ε.Βενιζέλο)
Αγαπητέ Πρόεδρε, Αγαπητοί συνάδελφοι,Άκουσα προσεκτικά αυτά που
είπες Πρόεδρε και αυτά που είπαν ο Βαγγέλης και ο Γιώργος. Λυπάμαι αλλά δεν
μπορώ να συμφωνήσω και να συνταχθώ ούτε με τη συλλογιστική που έχει κατατεθεί,
ούτε με τη διαπραγματευτική τακτική που έχει ακολουθηθεί.
Αυτό που βιώνουμε
τα τελευταία 24ωρα, παρά τις προειδοποιήσεις μου κατά την τελευταία συνεδρίαση
της Κ.Ο., είναι μια ακόμα ταπεινωτική διαδικασία από τους εταίρους μας, στη
βάση... ενός νέου κυνικού εκβιαστικού διλήμματος.
Τι
μας είπαν οι εταίροι μας προχθές; «Δεν παίρνουμε απόφαση για το PSI μέχρι την
Τετάρτη αν δεν συμφωνηθούν πλήρως τα μέτρα που επέβαλε η Τρόικα και δεν
δεσμευθούν, άμεσα ή έμμεσα, οι αρχηγοί των κομμάτων και το Ελληνικό Κοινοβούλιο
σε αυτά τα συγκεκριμένα μέτρα».
Οι εταίροι μας, για μια ακόμη φορά, έχουν
πετάξει τη μπάλα μπροστά, προασπίζοντας τα δικά τους συμφέροντα, αδιαφορώντας
παντελώς για τη σωτηρία της χώρας.
Το θέμα δεν είναι ότι τα μέτρα είναι
σκληρά. Το πρόβλημα είναι ότι τα μέτρα αυτά χειροτερεύουν τη δημοσιονομική
κατάσταση και το χρέος και αντιστρατεύονται το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, όπως
έδειξε και η εμπειρία του 2011. Μεταξύ του δεύτερου τριμήνου του 2011 και του
2010, το ελληνικό χρέος αυξήθηκε κατά 16 ποσοστιαίες μονάδες λόγω της δραματικής
αύξησης του κόστους του χρέους και της ύφεσης.
Τα μέτρα που μας επιβάλουν να
πάρουμε, όχι μόνο δεν θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και τη δημοσιονομική
κατάσταση, όχι μόνο δεν θα ανακόψουν την διόγκωση της ανεργίας και της φτώχειας
αλλά θα οδηγήσουν τη χώρα σε άτακτη χρεοκοπία στο άμεσο μέλλον.
Δεν υπάρχει
επομένως οικονομικό δίλημμα. Ακόμα και με το PSI, ακόμα και με το κούρεμα, το
χρέος μας δεν θα είναι διαχειρίσιμο. Η ύφεση θα είναι τέτοια που θα οδηγηθούμε
σε παύση πληρωμών καθώς δεν θα μπορούμε να ξεπληρώσουμε τις οφειλές μας. Σ΄
αυτό το συμπέρασμα καταλήγουμε όσοι από εμάς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο
εξωτερικό, κάναμε τον κόπο να μελετήσουμε τις επιπτώσεις των μέτρων.
Σύμφωνα
με πρόχειρους και συντηρητικούς υπολογισμούς, η μείωση του κατώτατου μισθού κατά
22% που αφορά περίπου 400.000 εργαζόμενους που καλύπτονται από την ΕΓΣΣΕ, σε
συνδυασμό με της επιπτώσεις από την αλλαγή των ρυθμίσεων που αφορούν στις
αλλαγές της χρονικής διάρκειας των συλλογικών συμβάσεων, στις νέες ρυθμίσεις για
τη μετενέργεια και στη μείωση των επιδομάτων ανεργίας, θα μειώσει τη συνολική
δαπάνη περαιτέρω κατά 8 δις περίπου. Η ύφεση θα ξεπεράσει το 7-8% το 2012. Οι
εκτιμήσεις είναι στη διάθεσή σας.
Υπάρχει διαφορετική επιστημονική τεκμηρίωση
που να ανατρέπει αυτές τις εκτιμήσεις; Καταθέστε τις. Θα περίμενα ο υπουργός να
έχει καταθέσει τουλάχιστον μία επιστημονική έκθεση για τα αποτελέσματα του νέου
μνημονίου. Θα πρέπει να καταθέσει τουλάχιστον τις εκθέσεις του Γενικού
Λογιστηρίου και της Τράπεζας της Ελλάδος, που είπε ο υπουργός ότι υπάρχουν.
Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι και το ΔΝΤ φαίνεται ότι καταλήγει στο ίδιο
συμπέρασμα.
Επομένως η όλη συζήτηση και με την Τρόικα και με τους αρχηγούς
έγινε σε λάθος βάση. Το κεντρικό ζήτημα δεν είναι ούτε πως θα καλύψουμε το κενό
των 300 εκ., ούτε πως θα βρούμε δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα αλλά ότι τα μέτρα
που μας έχουν επιβληθεί είναι μέτρα σε τελείως λάθος κατεύθυνση που υπονομεύουν
τα οφέλη του PSI.
Αντί να αναδείξουμε ως βάση διαπραγμάτευσης αυτή την
αντίφαση , δώσαμε και δίνουμε μάχη οπισθοφυλακής.
Άκουσα χθες τον υπουργό
Οικονομικών να λέει ότι πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ της χειρότερης και της
χείριστης επιλογής. Αυτό δεν ευσταθεί για δύο λόγους: α) Η σημερινή χειρότερη
επιλογή θα μας οδηγήσει μαθηματικά, στο άμεσο μέλλον στη χείριστη επιλογή. β)
Ρόλος της Κυβέρνησης και του Υπουργού Οικονομικών είναι να αντιπροτείνει μέτρα
που να δίνουν διέξοδο και να προσφέρει λύσεις.
Εδώ και πολύ καιρό πολλοί από
μας έχουμε ασκήσει πίεση για τη σύνταξη ενός Εθνικού Προγράμματος Οικονομικής
Ανασυγκρότησης. Για να ξαναχτίσουμε την οικονομία μας στη βάση και όλων όσων
θετικών έχουμε δρομολογήσει τα τελευταία 2 χρόνια.
Πάνω σ ένα τέτοιο Εθνικό
Πρόγραμμα θα έπρεπε να είχαμε στηρίξει τις διαπραγματεύσεις. Ακόμα και τώρα στο
παρά 5 μπορούμε να το κάνουμε.
Αλλά θα πρέπει να το πιστέψουμε , να το
τεκμηριώσουμε και να υψώσουμε ένα ελάχιστο διαπραγματευτικό ανάστημα. Είμαστε
όλοι έτοιμοι να δουλέψουμε εντατικά και να συντάξουμε αυτό το πρόγραμμα.
Η
υπόδειξη να ψηφίσουμε το PSI και τα μέτρα ως έχουν, συνοδεύεται από δύο έμμεσες
απειλές: α) Ότι σε αντίθετη περίπτωση θα αναγκαστούμε να φύγουμε από το ευρώ και
β) ότι ως αποτέλεσμα της χρεωκοπίας δεν θα μπορέσουμε να πληρώσουμε μισθούς και
συντάξεις.
Και τα δύο αυτά επιχειρήματα πρέπει ν απαντηθούν.
Α) Δεν
υπάρχει περίπτωση να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ χωρίς την θέλησή της. Αυτό είναι
γνωστό και νομικά τεκμηριωμένο ακόμα και από τις νομικές υπηρεσίες της ΕΚΤ. (Έχω
εδώ μια εμπεριστατωμένη έκθεση της ίδιας της ΕΚΤ IV / Dec 2009. Legal Working
Paper Series που στοιχειοθετεί αυτή την άποψη). Ούτε υπάρχουν ούτε μπορούν να
προωθηθούν μέτρα αναθεώρησης της Συνθήκης που θα οδηγήσουν στην εκδίωξη της
Ελλάδας, χωρίς τη θέλησή της.
Ας θάψουμε λοιπόν αυτόν τον μύθο μια για
πάντα.
Β) Σχετικά με το δεύτερο επιχείρημα ότι, αν δεν συναινέσουμε στο
πακέτο, δεν θα μπορέσουμε να πληρώσουμε μισθούς και συντάξεις, πρέπει να ξέρουμε
ότι οι συνθήκες έχουν σήμερα διαφοροποιηθεί. Έχουμε καταφέρει, το δεύτερο
εξάμηνο του 2011, να έχουμε όχι έλλειμμα αλλά ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα
στον τακτικό προϋπολογισμό, ύψους 831 εκατ. Ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι
εσωτερικοί πόροι με πρόσθετες θυσίες αρκούν να καλύψουν τις δαπάνες μας για
μισθούς και συντάξεις και για άλλες βασικές υπηρεσίες του δημοσίου. Το PSI
χρειάζεται κυρίως για να πληρώσουμε τους τόκους και τα χρεολύσια του δημόσιου
χρέους. Πιστεύω ότι η διαπραγματευτική σημασία αυτής της επισήμανσης γίνεται
κατανοητή σε όλους. Εμείς , δυστυχώς φοβηθήκαμε να την χρησιμοποιήσουμε.
Όπως επισημαίνει και η οικονομική αναλύτρια του ΒΒC , κα Stephanie Flanders,
σε πρόσφατο άρθρο της « το κόστος της άτακτης χρεωκοπίας έχει μειωθεί για την
Ελλάδα. Αν μια χώρα έχει πρωτογενές έλλειμμα τότε πρέπει να κάνει λίγο πολύ αυτό
που της λένε. Ωστόσο εάν έχει πρωτογενές πλεόνασμα, θα μπορούσε (ναι, μια
εκρηκτική, μια δύσκολη επιλογή, όμως είναι μια δυνατότητα), να πει σε όλους να
πάνε στο καλό. Η Ελλάδα διαθέτει πλέον επιλογές, κάτι που μάλλον δεν είχε 6 και
8 μήνες πριν. Και αυτή τη στιγμή που η Ελλάδα έχει επιλογές, της ζητούν να
υπογράψει κάτι εντελώς απαράδεκτο. Έτσι θα μπορούσε κάλλιστα να εξαναγκαστεί να
κάνει την επιλογή που οι περισσότεροι δεν θα ήθελαν : μια πλήρη στάση πληρωμών».
Αυτά λέει το BBC και η Flanders .
Δεν προτείνω να κηρύξουμε στάση πληρωμών.
Αλλά προτείνω να υποδείξουμε στους εταίρους μας ότι αν επιμένουν στο ότι το PSI
πρέπει να συνοδεύεται με αντισυνταγματικά μέτρα που βαθαίνουν την ύφεση,
καταστρατηγούν βασικά εργασιακά δικαιώματα και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο,
διογκώνουν την ανεργία και τη φτώχεια χωρίς να δίνουν προοπτική, τότε η
εναλλακτική που έχουμε στα χέρια μας θα είναι οδυνηρή για εμάς αλλά εξίσου
οδυνηρή γι΄ αυτούς και για την Ευρωζώνη.
Δυστυχώς δεν διαπραγματευτήκαμε σ΄
αυτή τη βάση. Δώσαμε μάχη οπισθοφυλακής στα τελεσίγραφα της Τρόικας. Πιστεύω
ότι και στο και 5΄ υπάρχει διέξοδος.
Που επομένως μπορεί και πρέπει σήμερα να
καταλήξουμε και τι προτείνω:
1) Ότι δεν ωφελεί να ψηφίσουμε μέτρα που
στερούνται οικονομικής βάσης, είναι δυσβάσταχτα, αποτελούν, όπως είπαν οι
Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, «προδοσία του ευρωπαϊκού Κοινωνικού μοντέλου», και το
κυριότερο αντιστρατεύονται τους στόχους του PSI και επισπεύδουν τη χρεοκοπία στο
άμεσο μέλλον.
2) Να ζητήσουμε να συγκληθεί Έκτακτο Συμβούλιο Κορυφής με δύο
αιτήματα:
α) Ν΄ αποφασίσει μερική εφαρμογή του PSI για την αποπληρωμή των
δανείων που λήγουν την 14 Μαρτίου ,
β) Την έγκριση, αρχές Μαρτίου, ή στα μέσα
Μαρτίου, ενός Εθνικού Σχεδίου Οικονομικής Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης που θα
συνοδεύσει τη δανειακή σύμβαση και θα εμπεριέχει τις δεσμεύσεις μας για επίτευξη
των δημοσιονομικών στόχων την περίοδο 2012- 2020 και την επίτευξη σχέσης χρέους
/ΑΕΠ κάτω από 120% το 2020, χωρίς να υποθηκεύει τη δυνατότητα οικονομικής
ανάπτυξης.
γ)Να δεσμευτούμε ότι η παρακολούθηση της εφαρμογής του
προγράμματος θα είναι συνεχής και αυστηρή και ότι η σύμβαση θα ενσωματώνει
ειδικές ρήτρες με άμεσο κόστος για τη χώρα αν τα μέτρα στα οποία έχουμε
δεσμευτεί δεν εφαρμόζονται.
3) Να ζητήσουμε έκτακτη σύγκλιση του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου, ώστε να ενημερωθούν οι ευρωβουλευτές για τις Ελληνικές
θέσεις.Γνωρίζω ότι τα περιθώρια είναι ασφυκτικά. Ελπίζω όμως η νέα
Κυβέρνηση που θα σχηματιστεί τη Δευτέρα θα έχει το θάρρος και τη δύναμη να
προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό θα εξαρτηθεί αγαπητέ Πρόεδρε και απ τη
δική μας στάση
